Smolnik – urokliwa oaza spokoju nad rzeką Osławą

Smolnik to malownicza wieś położona w Bieszczadach, w gminie Komańcza, w województwie podkarpackim. Znajduje się na wysokości około 450-500 m n.p.m. i jest jednym z najpiękniejszych zakątków polskich Karpat. Smolnik jest wsią leżącą w dolinie Osławy, w malowniczym terenie pełnym łąk, których w wysokich Bieszczadach jest jak na lekarstwo. I, co ważniejsze, Smolnik nadal jest prawdziwą wsią. Jeśli tęskno Wam do sielskich, wiejskich klimatów zachęcamy do przejścia się przez naszą, urzekającą wioskę. Latem, oprócz pięknego zapachu kwietnych łąk, na pewno spotkacie na drodze nie jednego konia i krowę, kury, wiejskie psy i koty. Do tego trochę egzotyki w postaci pawi u Ushy oraz alpak w Alpacone. Na końcu wsi znajdziecie wejście do schroniska nad Smolnikiem, skąd roztaczają się jedne z najpiękniejszych zachodów słońca na świecie.

Smolnik, ale który?

Na wstępie warto powiedzieć, że w Bieszczadach Smolniki są dwa. Jeden znajduje się tuż przy granicy z Ukrainą, w powiecie Bieszczadzkim i gminie Lutowiska, mniej więcej w połowie drogi między Ustrzykami Górnymi a Czarną Górną. Od tego Smolika dzieli nas 66 km przez Drogę Karpacką 897 oraz Wielką Pętlę Bieszczadzką. Drugi, ten nasz Smolnik, znajduje się w gminie Komańcza i w powiecie Sanockim. Nasz Smolnik leży 14 km od Komańczy i 18 km od Cisnej, miej więcej w połowie drogi. Mówi się, że granica Bieszczad i Beskidu Niskiego idzie torami i doliną rzeki Osławica, której źródło leży pod przełęczą Przysłup. Rzeka płynie na północ, przez miejscowości Osławica i Komańcza, a następnie w Rzepedzi uchodzi do Osławy. Kiedy historyczna granica Bieszczad przebiegała przez Osławę, a nie, jak teraz, przez Osławicę, nasza chyża znajdowała się jeszcze w Beskidzie Niskim.

Jak do nas trafić?

To bardzo proste. Jadąc w Bieszczady należy wybrać drogę przez Duklę. Po skręcie w Tylawie na Jaśliska czeka Was niezwykle widokowa droga przez Beskid Niski. Na trasie można zobaczyć pustelnie Jana z Dukli, filmowe Jaśliska, rezerwat przyrody Przełom Jasiołki, odbyć przepiękny spacer na Polany Surowiczne, odwiedzić zielony Klasztor w Komańczy z 1928 roku. Później, kierując się na Cisną, przejedziecie przez Osławicę nad Nowym Łupkowem. Tam to dopiero są widoki! Ostatnie łąki i pagórki przed Beskidami Lesistymi, zapierające dech miejsce. Gdy tylko zaczniecie łapać dech w piersi zjeżdżając w dół, przejedziecie przez nieczynne tory, zza zakrętu wyłoni się nasz szyld oraz droga w lewo do Smolnika. Następnie, po kilkuset metrach, przejeżdżanie przez mostek, a nasza chyża z napisem „kawa i domowe ciasto” jest po lewej stronie. Teraz możecie delektować się kawusią i nalewką, a my opowiemy kilka słów o naszej miejscowości.

Miejscowość ta słynie z unikalnego klimatu, malowniczych krajobrazów i zabytkowej architektury. W Smolniku warto zobaczyć m.in.:

• Kościół pw. Świętego Andrzeja Apostoła zbudowany w 1667 r. w stylu barokowym, z cennymi elementami wystroju wnętrza.
• Drewniany kościółek pw. Świętego Michała Archanioła z 1752 r. w stylu cerkiewnym.
• Kapliczkę z XVII w. z figurą Matki Boskiej Różańcowej.
• Muzeum Regionalne z eksponatami związanymi z historią i kulturą Bieszczadów.

W okolicach Smolnika znajdują się także liczne szlaki turystyczne i trasy rowerowe, które umożliwiają aktywny wypoczynek w pięknych okolicznościach przyrody. Warto wybrać się na wędrówkę szlakiem Wielkiej Pętli Bieszczadzkiej, który przemija przez Smolnik i prowadzi przez malownicze doliny, grzbiety i szczyty Bieszczadów.

Smolnik to również doskonałe miejsce na wypoczynek i relaks w ciszy i spokoju. W okolicy znajdują się liczne gospodarstwa agroturystyczne, w których można zjeść tradycyjne regionalne dania i poznać kulturę i zwyczaje mieszkańców Bieszczad.

Cerkiew

Miej więcej pośrodku wsi, na wzgórzu po prawej stronie, stoi murowana cerkiew pw. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z 1806 roku (natomiast konsekracja odbyła się w 1846) – obecnie kościół rzymskokatolicki. Gruntownego remontu obiektu dokonano w 1973 roku. W cerkwi zachował się ikonostas z pocz. XIX w. o charakterze barokowym, oraz trzy ołtarze boczne (jeden, w stylu rokoko, pochodzi z XVIII wieku). Na ścianach i sklepieniu – polichromie. Obok cerkwi murowana dzwonnica wyposażona w 2 niewielkie dzwony, oraz dawny – z kilkoma zachowanymi nagrobkami – i obecny cmentarz.

Rzeka Osława

Osława płynie przecinając wieś. Na rzece znajduje się drewniany most oraz bród, który sprzyja letnim kąpielom. Wzdłuż rzeki wiosną można znaleźć połacie czosnku niedźwiedziego, latem kwiaty czarnego bzu. Na brzegach rzeki schronienie znajdują liczne gatunki ptaków, w tym bocianów. Na rzece pozostało kilka nieczynnych mostów kolejowych, które robią niezwykłe wrażenie, ale nie polecamy na nie wchodzić (od wielu lat nikt nich nie konserwuje). Idąc w górę rzeki, już poza granicami Smolnika, można znaleźć kaskady i skalne progi, które robią niebywałe wrażenie.

Jeziorka duszatyńskie

Spędzając urlop w Bieszczadach i wybierając Smolnik na bazę wypadową, warto wybrać się na szlak czerwony, czyli Główny Szlak Beskidzki, a dokładniej – jego fragment od Duszatyna do Jeziorek Duszatyńskich. Szlak ma 4 km, 245m podejść i wg mapy jego pokonanie zajmuje około 1,5 godziny. Jest to przyjemny, niewymagający szlak przez piękny, mieszany las, zwieńczony dwoma (historycznie trzema) jeziorkami w środku lasu.