Tarnina – dziki skarb natury!

berries-5800144_1920-min

Krzew tarniny należy do gatunków, które niestety zostały zapomniane. W Polsce często jest mocno karczowany i usuwany z pól uprawnych, traktowany jak niepożądany „chwast”. Obecnie tarnina porasta głównie górzyste tereny Bieszczadów oraz niektóre obszary Lubelszczyzny. Coraz częściej jest też uprawiana w ogrodach, ponieważ nie wymaga specjalnych warunków hodowlanych.

Krzew, który zachwyca nie tylko wiosną

Tarnina kwitnie pięknie wiosną, zwykle na przełomie kwietnia i maja. Jesienią zaś, gdy jej owoce dojrzewają, całe krzewy pokrywają się tysiącami ciemno niebieskich, granatowych i fioletowych kulek, tworząc wyjątkowy widok

Jak wskazuje łacińska nazwa Prunus spinosa, kolczasta śliwa tarnina, nazywana też dawniej ciarką, tarką albo ostrężem, jest pramatką naszej śliwy domowej. Rzeczywiście, owoce tarniny wyglądają jak maleńkie śliwy od 1-1,5 cm wielkości.

Jako dziko rosnący krzew, tarnina ma szczególne znaczenie dla zwierząt. W okresie kwitnienia wczesną wiosną służy jako źródło nektaru dla licznych motyli, natomiast owoce tarniny, dostępne przez całą zimę, stanowią pożywienie dla około 20 gatunków ptaków. Gatunki ptaków gnieżdżące się w zaroślach znajdują w tarninowych krzewach idealne miejsce do życia.

Każdy kto zechce skorzystać z tego naturalnego bogactwa powinien pamiętać, że krzewy te posiadają duże kłujące ciernie. Konieczna jest ostrożność, aby uniknąć przypadkowego skaleczenia podczas zrywania owoców.

Symbol mądrości, siły i ofiary

W celtyckiej mitologii tarnina ze swoim białym przepychem kwiatów i czarnymi gałęziami stała między życiem i śmiercią. Na wschodzie Europy przypisywano jej skuteczną ochronę przed czarownicami i wampirami. Z tego powodu pola i podwórza obsadzano tymi kolczastymi, ozdobnymi krzewami. W Europie Środkowej służyła do białej i czarnej magii. Wiosną zjadano trzy pierwsze kwiatki rozwinięte na krzewie, aby zabezpieczyć się na resztę roku przed chorobami. Chrześcijaństwo z kolei wypominało tarninie, że z jej gałęzi upleciona została korona cierniowa Jezusa.

Ciekawostką dotyczącą tarniny jest to, że dawniej uważano ją za roślinę, która pomagała przepowiedzieć pogodę oraz termin żniw. Dni między rozkwitem kwiatów tarniny a dniem świętego Grzegorza (koniec kwietnia) służyły do wyznaczania dokładnego terminu żniw zboża w okolicach dnia świętego Jakuba (około 25 lipca). Obfite owocowanie tarniny zaś uważano za wróżbę szczególnie surowej zimy.

Odkryj bogactwo zdrowotne Tarniny

Mało kto wie o wyjątkowych właściwościach tych śnieżnobiałych kwiatów i fioletowych kulkach. Współcześnie poleca się stosowanie przede wszystkim owoców tarniny. Zawierają przeciwutleniacze, które nadają im ciemnogranatową barwę. Zawierają witaminę C, Beta karoten, witaminy z grupy B, dużo wapnia, potasu i magnezu, kwasy organiczne, garbniki i wiele innych.

Podobnie jak borówka czernica, ma działanie przeciwbiegunkowe właśnie dzięki garbnikom. Garbniki po zetknięciu się z błoną śluzową jelit, tworzą nieprzepuszczalną błonę w ten sposób chronią nas przed substancjami wywołującymi biegunki. Spowalniają ruchy robaczkowe jelit, wykazują działanie przeciwzapalne i antybakteryjne.

Ponadto spożywanie owoców w różnej postaci, wskazane jest w szczególności u osób starszych i dzieci ze względu na swoje właściwości. Stosuje się w przewlekłych nieżytach żołądka i jelit przebiegających z nadmierną fermentacją, działa moczopędnie, ściągająco, napotnie, przeciwwymiotnie i aseptycznie, takie informacje można znaleźć w różnych informatorach.

Związki flawonowe zawarte w tarninie (przede wszystkim antocyjany) obniżają ciśnienie krwi, stężenie tri glicerydów i „złego” cholesterolu LDL. Dodatkowo podwyższają stężenie „dobrego” cholesterolu HDL, uszczelniają naczynia włosowate i ograniczają tworzenie się zakrzepów w naczyniach krwionośnych. W związku z tym spożywanie owoców tarniny zapobiega tworzeniu się miażdżycy, a co za tym idzie – rozwojowi chorób, takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu czy zawał serca.

Poza prozdrowotnymi właściwościami owoców, kwiaty tarniny wykazują się również walorami zdrowotnymi. Działają moczopędnie i rozwalniająco. Zawierają m.in. flawonoidy, pektyny, cukry, garbniki, potas i witaminę C.

Kwiaty tarniny łagodzą stany zapalne w drogach moczowych, w związku z tym współczesna fitoterapia poleca ich stosowanie pomocniczo w leczeniu kamicy moczowej, stanów zapalnych nerek, pęcherza moczowego i cewki moczowej, a także skąpomoczu, gdyż działają moczopędnie. W medycynie ludowej kwiaty tarniny uważa się za lek „czyszczący krew” – dzięki zawartości flawonoidów przyśpieszają one usuwanie zbędnych produktów przemiany materii wraz z moczem. W związku z tym spożywanie naparów z kwiatów tarniny polecane jest przy różnego rodzaju dietach oczyszczających. Ponadto kwiaty mają łagodne działanie przeczyszczające.

Doskonały dodatek kulinarny

Owoce tarniny dojrzewają zazwyczaj późną jesienią i charakteryzują się wyraźną cierpkością. Aby cieszyć się ich smakiem, najlepiej zbierać je po pierwszych przymrozkach. Alternatywnie, dojrzałe owoce można przemrozić w zamrażalniku, aby zmniejszyć ich cierpkość.

Nigdy do końca nie tracą swojej cierpkości, ale to stanowi niepowtarzalny walor tego owocu. Konfitury, soki dzięki temu maja wyjątkowy smak. Ta minimalna nuta cierpkości powoduje, że stają się wybitne w smaku. Stanowią doskonały dodatek do serów, mięs, grillowanych warzyw podobnie jak żurawina ale jednak o nieco innym smaku.

Sok z tarniny ma z kolei niepowtarzalny smak, delikatnie słodki, lekko kwaskowy z mocnym zabarwieniem, gdzieś bardzo delikatnie wyczuwalna nutka cierpkości. Doskonały jako dodatek do wody ale i świetny do przyrządzenia zdrowego naturalnego kisielku czy galaretek.

Owoce tarniny stanowią również doskonały surowiec do przygotowania nalewek o pięknym kolorze i delikatnym, subtelnym smaku.

Odkryj bogactwo smaków i właściwości zdrowotnych w naszych produktach z tarniny

Z myślą o miłośnikach zdrowej kuchni, stworzyliśmy szeroką gamę produktów wykonanych z tego wyjątkowego krzewu:

Przeczytaj również

W naszej spiżarni